Gerritje van Janne -Verdwaalde vlinders (1972)

 

 

Verzopen vlinder

Vroeger had Margriet zo'n serie boekjes die je voor een klein bedrag bij de bezorger kon kopen, en waarin werd verteld hoe het blonde en schuchtere meisje haar donkere en knappe tenniskampioen kreeg, of hoe het knappe en rijke brutaaltje uiteindelijk toch verliefd werd op de bescheiden, aan het linkerbeen verlamde achtergrond-figuur die haar op 2/3 van het boek voor de hoeven van een op hol geslagen paard wegsleepte. Ik ben nog steeds gek op boeken met dit soort inhoud, want de wereld is slecht en de televisie is al niet veel beter, maar helaas heb ik mijn literaire smaak wat teveel ontwikkeld zodat het veel meer moeite dan vroeger kost om boeken te vinden waarin je niet struikelt over de zinnen.

Verdwaalde vlinders, het debuut van de zestienjarige Gerritje van Janne (een pseudoniem) behoort helaas niet tot die uitzonderingen. Wel bevat het alle ingrediënten van een goede driestuiverroman, maar dan een beetje aangepast aan de moderne tijd. Een jonge meisje, Chanel, maakt kennis met de jeugdige manager van de underground-groep Black Sensation, waarvan vooral de zanger haar aantrekt: "Wat een moordvent, die zanger van de groep, dacht ze. Het was een superlange jongen, gekleed in een strakke broek met laarzen en een gevlekt truitje. Hij had lang zwart haar dat in onwillige slagen tot op zijn schouders reikte en hij droeg een zwarte zonnebril. Zijn slanke vingers haalden een fenomenaal geluid uit zijn gitaar, zijn stem klank hard, bijna rauw."

Helaas, de zanger is blind en heeft daardoor een wat bitter karakter gekregen. We merken dat al als Chanel hem voor het eerst van dichtbij ziet en in haar onschuld tegen hem zegt: "Wat ben je lekker bruin." Micha antwoordt: "Het enige plezier dat ik ervan gehad hen, is dat ik 's nachts niet kon slapen omdat ik verbrand was." "Noem je dat plezier?" "Dat is toch het enige wat ik ervan merk, ik kan het niet zien." "O, sorry." Chanel bloosde, wat deed ze weer stom, dacht ze boos op zichzelf."

Tijdens een opname van de band zingt Chanel per ongeluk in een openstaande microfoon en het resultaat is dat ze zangeres wordt bij de groep, naast de aanbeden maar korzelige Micha. Dat levert natuurlijk tal van problemen op en ik zou het boek graag uitgelezen hebben als ik in staat geweest was om 174 pagina's van dit soort proza te verdragen. Er worden gelaatjes en gezichtjes opgeheven bij het leven, om nog maar niet te spreken van de peinzende, fronsende, gekwetste, vrolijke en betraande blikken die men wisselt en de vriendelijke, enthousiaste, trieste en fiere glimlachjes die men laat zien.

Ik heb nog even aan het eind gekeken en het komt allemaal in orde, zij het dat Chanel niet met Micha trouwt, maar met zijn aanzienlijk evenwichtiger (want niet blinde) broer Denny: "Met twee treden tegelijk rende hij de trap op. Ze liep hem tegemoet en halverwege stortte ze zich in zijn armen. "O, Denny",huilde ze,"laat me bij jou blijven,jij bent zo lief, ik...Micha liet me in de steek, maar dat mag jij nietdoen, niet... jij niet ook."

Ik ben op zichzelf niet tegen deze tekst, want huilend zeg je natuurlijk de gekste dingen, maar wat me hindert is dat ik een huilend meisje niet met twee treden tegelijk de trap af zie rennen en toch kun je alleen op die manier verklaren dat zij haar geliefde halverwege ontmoet.
Tussen het begin en het eind van het boek wordt volgens de achterflap nog geschreven over drugs en kraakpanden en al bladerend zag ik dat Chanel ook een kind van Micha heeft gekregen, waardoor een bedscene wel waarschijnlijk leek. Ook die heb ik nog even opgezocht: "Zijn handen begonnen snel haar kleren uit te trekken, terwijl ze steeds verder wegzonk in een poel van hartstocht en warmte. Zijn handen, zijn lichaam, ze maakten haar dronken, diep, diep zonk ze weg. Tot ze alles om zich heen vergat in de fel gekleurde draaikolk van hun eenwording."

Alles goed en wel, maar het wil er bij mij niet in dat een zestienjarig meisje in staat is tot een dergelijke opeenstapeling van clichés en plastic gevoelens, zonder één enkele inzinking van echtheid. Ik ga er dan ook van uit dat Gerritje van Janne een 30- à 40-jarige journalist in de showpaginasector is en ik hoop dat er van het boek zo weinig exemplaren verkocht worden, dat hij niet meer in de verleiding komt om het experiment te herhalen.