Hans Maarten van den Brink - Het ontbijtbuffet (2018)

Het 'is this all there is'-gevoel van veertigers in hun midlifecrisis overheerst in de verhalenbundel Het ontbijtbuffet van Hans Maarten van den Brink.
In een heel precieze schrijfstijl legt hij dat gevoel vast en wie het zelf heeft gekend zal een schrik van herkenning hebben.
Opgesloten zitten in een comfortabel huwelijk of relatie en hunkeren naar de vrijheid van ongelukkige eenzaamheid, dat is in veel van de verhalen het onderwerp.
Zoals in het openingsverhaal Circe, waarbij een jonge vader tijdens een vakantie in Frankrijk merkt dat hij te midden van de drukte van het gezin en zijn actieve rol daarin, toch erg verlangt naar de dame van de patisserie aan de overkant van het plein. Reden om die patisserie geregeld te bezoeken:

'Hij durft haar nauwelijks aan te kijken maar hij weet dat ze naar hem lacht zoals ze naar al haar klanten lacht, zoet en verleidelijk, het truitje geopend, een kanten rand zichtbaar onder de kraag, haar lichaam lichtjes over de vitrine gebogen zodat het niet helpt wanneer je je op het gebak concentreert in plaats van haar aan te kijken omdat je blik zich dan, behalve op glazuur en slagroom, ook altijd op de uitstalling van haar borsten richt.'

Natuurlijk gebeurt er niets. Want áls er iets zou gebeuren zou het eindigen met 'de fatale woorden: Trouw met mij.' En dat was hij al, getrouwd.

Melancholie
Ook de andere verhalen spelen zich af tijdens vakanties of reizen. Wat zich in zo'n onthechte periode afspeelt, dat is het onderwerp van de bundel. 
Voor heel dramatische gebeurtenissen moet je (één verhaal uitgezonderd) niet bij van den Brink zijn. Zijn hoofdpersonen zijn goed opgeleide en evenwichtige dertigers en veertigers die wat hen overkomt eerder registreren dan heftig beleven.
De overheersende sfeer is die van de melancholie van de mens die eigenlijk alles heeft of makkelijk zou kunnen hebben en zich afvraagt waarom hij daar niet genoeg aan heeft.
Mooi verteld in soepel proza.

Maar er is één uitzondering in de voorspelbaarheid der dingen waar 'Het ontbijtbuffet' vooral over gaat. In het verhaal Maskerade gebeurt iets onverwachts, waar de hoofdpersoon totaal door van streek raakt.  Een gezinnetje is op vakantiereis en de vader is  - zoals opvallend vaak in deze bundel - een controlfreak die precies heeft uitgekiend in welk Frans dorpshotel ze gaan overnachten op doorreis naar de vakantiebestemming. Een eenvoudige kamer zonder raam, want het is toch avond als ze er aan komen. Geen ontbijt, want dat is toch nooit goed. Maar als ze op de reserveringsdatum arriveren is er een soort carnaval aan de gang in het dorp waarbij de mannen zich verkleden als vrouwen. Als zijn echtgenote op de kamer blijft om uit te rusten van de reis neemt vader zijn zoontje van zeven en dochtertje van negen mee om op het dorpsplein te gaan kijken naar het feest, dat hen dan toch wat beangstigt. En plotseling is het dochtertje weg.

 

Paniek

Hoe de vader met zijn zoontje in steeds grotere paniek probeert rustig te blijven en gecontroleerd te zoeken, hoe dat niet lukt en lopen hollen wordt, hoe hij het jongetje ergens posteert en nog eens vol angstvisioenen van verkrachting alle hoeken en gaten van het dorpsplein afrent en hoe hij haar ten slotte vindt vlakbij de plek waar ze zoekgeraakt is, er is niets gebeurd, ze was gewoon uit nieuwsgierigheid wat dichterbij gaan staan, niks verkrachting, niets aan de hand eigenlijk.
Die voor elke vader herkenbare situatie beschrijft Hans Maarten van den Brink met grote indringendheid en zonder een schijn van de afstandelijkheid van de andere - ook best mooie - verhalen.
Een aanrader, deze verhalenbundel. Maar 'm op vakantie lezen is misschien toch niet zo'n goed idee.

(Deze recensie verscheen op de site van Literair Nederland, 3 september 2018)