Renée van Marissing - Parttime astronaut (2017)

Voor echte mensen moet je niet bij Van Marissing zijn. Haar personages in Parttime astronaut zijn het resultaat van onderzoek naar -in dit geval- de fijne nuances in gezinsrelaties en de momenten waarop man en vrouw uit elkaar groeien.

In Parttime astronaut gaat het om Karlijn, een jonge vrouw in een gezinsrelatie. Haar man is Jasper en ze hebben een zoontje, Lucas, van inmiddels vijf jaar. Karlijn wil koste wat kost voorkomen dat zij een moederkloek wordt en werkt dus aan projecten, zoals een reeks interviews met jonge kunstenaars die zij probeert te doorgronden. Jasper heeft een baan en doet daarnaast zijn best de persoon te zijn die Karlijn als echtgenoot en vader wil. Maar hun relatie is een eentonige herhaling van zetten aan het worden. En het feit dat Jasper een slippertje heeft gemaakt doet er geen goed aan. Want Karlijn is een herkauwer.

Zij is continu bezig met wat zij denkt en voelt, of zou willen denken en voelen, of juist niet zou willen denken of voelen. Of doen. Of niet doen. Of zeggen. Of niet zeggen. Het emotionele hoogtepunt van dit verder nogal rustig voortkabbelende misère-verhaal is het moment dat Karlijn tijdens een vriendendiner aan de 10 aanzittenden bij impuls vertelt dat Jasper - die er ook bij is - een slippertje heeft gemaakt en dat zij daar boos over is.

Als lezer word je door Van Marissing kundig meegezogen in dit eindeloze proces van zelfonderzoek, maar het zorgt er wel voor dat je halverwege de roman eigenlijk schoon genoeg krijgt van Karlijn en steeds meer sympathie gaat voelen voor Jasper, die zo zijn best doet om zijn slippertje uit te leggen en goed te maken, terwijl Karlijn daar niet over wil praten.

Het lukt hem niet. Maar als Karlijn tegen de wens van Jasper in met zoon Lucas een dramatisch uitje in de Efteling beleeft, zich vergeefs heeft aangeboden aan één van de geïnterviewde kunstenaars, vervolgens door een oude dame in het café langdurig is toegesproken over wat het Leven volgens Kierkegaard inhoudt en uiteindelijk weer thuis komt, dan laat Parttime astronaut de lezer met een open einde achter:

'Niet breken kan iedereen, stram staan en zo min mogelijk bewegen, eitje. Maar buigen, wankelen, verliezen, durven, durven te verliezen, de moed opbrengen betekenis te geven...
Ik houd de deurpost vast en kijk naar de lucht, het is stikdonker, nacht en nog lang geen ochtend.
Ik ga de deuren tegen elkaar openzetten.'

Zal het ooit nog goed komen met Karlijn en tussen haar en Jasper? De tijd zal het leren.
De lezer heeft intussen 174 pagina's in het hoofd vol gedachtegangen van een aartstobber. Geen onverdeeld genoegen. Maar laten we wel zijn, dat is het leven ook niet. Dát duidelijk maken is misschien het doel en de functie van dit boek. En dan kan het geslaagd genoemd worden.
Van Marissing is qua techniek duidelijk een getalenteerd schrijfster. Het is te wensen dat zij in haar volgende roman zich niet concentreert op de studie van wat dan ook, maar zichzelf de vrijheid geeft om eens een verhaal over echte mensen te schrijven.

(Deze recensie verscheen eerder op de website van Literair Nederland, 10 oktober 2017)