Laatste adem

 

Ik heb altijd de mensen benijd die geloven in een God en in het hiernamaals. Het maakt het afscheid van dierbaren makkelijker als je kan geloven dat ze in een betere wereld terecht komen en dat je ze na je eigen dood daar zal terugvinden. Ook je eigen vertrek wordt er makkelijker door.

Ik hoorde iemand een keer zeggen: wat zullen die gelovigen teleurgesteld zijn als ze na hun dood merken dat er niets is, Maar dat is dus onzin, het fijne van het geloof is juist dat mensen kunnen sterven in de overtuiging dat er een hiernamaals is en nooit zullen merken dat dat allemaal boerenbedrog was.

Daarom benijd ik ze.

Helaas is mij dat niet gegeven. Op mijn 15e kwam ik tot het besef dat er geen God is en dat er ook geen hiernamaals kon zijn. Ik heb er daarna ook nooit meer langer dan een seconde over nagedacht, zo evident was het. De dood is het einde, punt uit. En het ergste daarvan is dat het leven door gaat. Zonder jou gaat alles gewoon verder. Na enige tijd is het alsof je er nooit geweest bent. 

Dat geldt voor bijna iedereen. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, mensen als bijvoorbeeld Napoleon hebben de wereld blijvend veranderd en zullen daardoor altijd in de geschiedenis blijven voortleven. Maar wat dacht Napoleon daar zelf over op zijn sterfbed? Hij moet een intelligent mens geweest zijn en kan dus nooit in het sprookje van de RK kerk geloofd hebben. Hij moet geweten hebben dat de dood het einde was en zal in ballingschap op St Helena – denk ik – zijn leven als mislukt beschouwd hebben.

En Mozart? Zal die op zijn ziekbed een vermoeden gehad hebben dat hij eeuwen later nog dagelijks over de hele wereld te horen zou zijn? Via media waar hij geen enkel idee van kon hebben?

Ik denk dat hij gestorven zal zijn in de spijtige overtuiging dat er weinig zou beklijven van zijn muziek.

Als je de leeftijd hebt bereikt die ik nu heb komt dat einde onaardig dichtbij. En moet je proberen vrede te hebben met het feit dat je er binnenkort niet meer zult zijn en dat het leven desondanks door gaat. Vroeger had ik nog een kleine droom: dat over 100 jaar een nazaat in de plaatselijke bibliotheek aan het zoeken was naar iets om te lezen en uit nieuwsgierigheid eens keek of er onder de V nog iemand met zijn achternaam stond. En ja hoor, rechts onderaan (want daar kom je met mijn achternaam terecht) is één dun romannetje te vinden. Weinig uitgeleend, dus nog in goede conditie. Die nazaat zou dat zo leuk vinden dat hij het mee naar huis nam. En nooit terug bracht, hoopte ik.

Maar die kleine droom heb ik moeten opgeven. Want sinds enige tijd worden oudere en weinig uitgeleende boeken door de biebs weggedaan. Zodat ze ruimte hebben voor extra exemplaren van nieuwe bestsellers. Ik kan het ze niet kwalijk nemen. Het is zoals het is. Maar leuk is anders.

 

(Deze column verscheen op Faceebook op 22 november 2022.)