Herinneringen uit mijn scheidsrechtersloopbaan

Buiten de muren werden zwarte kaartjes druk verkocht en binnen was het gezellig vol. De dames liepen rond in hun mooiste toiletten en manipuleerden koket met hun parasols. De heren verdrongen zich om de hokjes van de bookmakers om een gokje te wagen op de afloop van de wedstrijd.
Televisiecamera's, 3 die straks de wedstrijd zouden verslaan, stonden nu nog op de menigte gericht en probeerden de bekende persoonlijkheden onder schot te krijgen. Ze zagen de burgemeester en de wethouder voor sportzaken met hun vrouwen bij de limonadetent staan. En ze zagen de dikke toneelschrijver Hellinga met een paar acteurs door de menigte waden, terwijl zij probeerden flarden van de gesprekken om hen heen fonetisch te noteren: W\`et krijgen we nauw? Hei, Jaopie! K\`erel toch. Ze verzamelden materiaal voor een nieuw stuk en regisseur Noordhoek (verre familie van acteur Oosthoek, die zich in het groepje bevond) maakte een mentale notitie om hen in de pauze naar hun ervaringen te vragen.

Om precies 3 uur klonk de gong voor de eerste speeltijd van 10 minuten. Over het verloop van de wedstrijd is al veel geschreven. Ajax rolde het zwoegende maar trage NEC op. Na de eerste speelperiode stond het al 2-0 en de voorsprong werd later nog groter.
Vooral de hardwerkende Groot onderscheidde zich: geholpen door Muller en Van Duivenbode droeg hij de munitie voor de voorhoede aan, waar de geslepen passen van Keizer verwarring zaaiden in de NEC-defensie.
In de achterhoede vormden de bekwaam verdedigende Vasovic en de stoere Pronk een ondoordringbaar blok, terwijl Hulshoff boven alles en iedereen uitsprong zodra de bal het luchtruim koos. Maar de ster van het veld was natuurlijk de ongrijpbare Cruijff. Reeds in de 3e minuut passeerde hij na een onnavolgbare rush dwars door de verdedigingslinie heen, de uitgelopen keeper De Bree met een boogballetje.
In de 8e minuut bediende hij, na goed voorbereidend werk van Keizer, de meegekomen Groot met een op maat gesneden voorzet, die Groot in\'e\'ens op de slof nam. Buiten het bereik van de doelman geselde het striemende schot de kruising van paal en lat en sprong terug in het veld, waar de toegestormde Cruijff met een harde schuiver de arme De Bree het nakijken gaf.
Na een geslaagde I-II-combinatie tussen Cruijff en de naar links uitgeweken Swart belandde in de 4e miuut van de 2e speelperiode het leder bij Nuninga, die in het strafschopgebied door Donners met handen en voeten werd tegengehouden en tenslotte in een wanhoopsgebaar werd onderuitgehaald. De bekwaam leidende scheidsrechter Vervoort wees resoluut naar de stip en wuifde alle protesten van de gedesillusioneerde NEC-spelers weg. Groot faalde niet: 3-0.
Tegen het einde van de derde speelperiode ging Ajax het wat kalmer aan doen en het kon zich dat met deze riante voorsprong permitteren. Toen de scheidsrechter het rustsignaal floot, was het nog steeds 3-0.

Terwijl de menigte zich te goed deed aan voedsels en drank, richtten de camera's zich op het kogelronde, zwetende hoofd van mode-auteur Hellinga. In de ere-loge stond een jonge vrouw op om zich naar de kleedkamer te begeven. Mevrouw Elsa Cruijff, ze droeg de naam nog steeds een beetje onwennig. Zoals altijd in de pauze van een wedstrijd gingen haar gedachten terug naar de eerste keer dat zij hem had gezien. Als dochter van de beroemde Van Es had zij als kind al dagelijks op de tribune van het stadion gezeten om naar haar trainende vader te kijken. Later, toen hij verzorger van het veld geworden was, bleef het stadion haar tweede thuis en ze bleef de mascotte van het elftal. Ze kon de geur van de kleedkamers niet meer missen en de spelers van hun kant voelden zich onzeker als hun fr\^ele blonde mascotte eens een wedstrijd moest overslaan.
Toen op een dag de tengere bleke jongen met het smalle droefgeestige gezicht de kleedkamer inkwam, voelde Elsa met het onfeilbare instinct van de vrouw, dat zij haar levenspartner had gevonden. Niemand zal ooit weten hoeveel Elsa heeft bijgedragen aan de snelle ontplooiing van het jonge talentvolle raspaard Cruijff, maar het staat vast dat zij sinds die eerste dag niet van zijn zijde is geweken. Ze ging dagelijks met hem naar de training, bestuurde de auto als hij -nerveus bijtend op zijn vingers - naar een wedstrijd moest en in de pause ging zij bij de ingang naar de kleedkamer staan om hem aan te moedigen, als het elftal weer naar buiten kwam.
Zo ving de camera haar, toen de Ajax-spelers het veld weer betraden. Cruijff ging naar de omheining en raakte de hand van zijn vrouw aan. Dat het de laatste keer zou zijn, wist toen nog niemand.
Het drama kwam in de laatste minuut van de zesde speelperiode. Al die tijd had Ajax de tegenstander laten komen en de trage, weinig fantasierijke combinaties van de NEC-voorhoede zonder moeite ontrafeld. Behoefte aan een doelpunt was er niet; de Ajax-voorhoede speelde op balbezit en vertraagde het spel zoveel mogelijk.
Aan het slot echter bereikte Vasovic met een verre diepte-pas de vrijstaande Cruijff, die deze kans niet voorbij kon laten gaan. Er volgde een solo, die hem voorbij twee, drie verdedigers bracht. De uitgelopen De Bree stortte zich op de voeten van Cruijff, maar de bal schoof onder hem door en huppelde langzaam het doel in.
Te midden van het gejuich van de menigte floot de scheidsrechter af. De spelers begonnen het veld te verlaten en ook het publiek baande zich al een weg naar de uitgang, toen men zich plotseling realiseerde dat er iets niet in orde was. Cruijff was blijven liggen en keeper De Bree stond over hem heen gebogen, terwijl hij met zijn arm wenkende gebaren maakte in de richting van de Ajax spelersbank. De verzorger kwam aanrennen en ook de trainer liep het veld op. Er viel een stilte op de tribune. in haar loge stond Elsa overeind, haar hand voor de mond geslagen. De trainer wenkte de dokter dichterbij. Te midden van de zwijgende menigte zat Hellinga druk te schrijven, terwijl hij de atmosfeer van dreiging met volle teugen indronk. Hij pufte van de hitte, op zijn rug waren natte zweetplekken door de lichte stof van zijn zomerjasje gedrongen.
Op het veld betastte de dokter het been van Cruijff lange tijd. Daarna stond hij overeind, schudde nadrukkelijk het hoofd en verliet met lange stappen het terrein.
Aahh, kwam uit het publiek. In haar loge voelde Elsa de hand van haar vader op haar schouder. `Meisje,' zei hij schor.
`Vader,' snikte zij, `ze gaan hem...' (ze kon het woord niet uitbrengen). Hij knikte stom. `Vader, ik wil het niet,' riep zij wanhopig.
Hij pakte haar bij de schouders en rukte haar ruw dooreen. `Wil je dat hij kreupel door het leven moet?' vroeg hij. `Je weet, dat Johan dat niet zou kunnen.' Ze snikte. Het was hard dit jonge leven te moeten afsnijden.
Maar ze herinnerde zich wat hij altijd gezegd had: voetballen is mijn leven. Johan zou nooit kunnen berusten in kreupelheid. Ze keek op en droogde haar tranen.
Even later zagen de toeschouwers een tenger figuurtje het veldop komen. Ze liep resoluut op de stille figuur af, knielde erbij neer. Niemand weer wat zij in die enkele seconden tegen elkaar zeiden. Dan stond de jonge vrouw op en verliet ndersteund door haar vader het veld. En terwijl de menigte met ontbloot hoofd doodstil stond te wachten, klonk het schot.