Een boek op verzoek. Printing-on-demand als oplossing voor verdwenen titels

In de huidige boekenmarkt hebben nieuwe titels een levensduur van maar enkele maanden. En dat geldt dan alleen voor de auteurs die bekend genoeg zijn om door de boekhandel op voorraad genomen te worden. Want risico's nemen doet de boekenbranche niet meer.
Bij deze grote omloopsnelheid van titels is één categorie extra de klos: de oudere titels van nog levende schrijvers, de zogenaamde 'backlist'. Ooit verkrijgbaar geweest, uitverkocht of in de ramsj geraakt en nooit meer herdrukt.
Begrijpelijk, want in de traditionele uitgeverij is een boek pas rendabel bij een oplage van enkele duizenden. En dat haalt zo'n herdruk van een oude titel niet meer.
Is het daarmee voorgoed verdwenen? Tot enkele jaren geleden wel. Maar dat hoeft niet meer.

Afgezien van de mogelijkheid oude titels als ebook uit te brengen is er al jaren een mogelijkheid die eigenlijk nog veel te weinig gebruikt wordt door auteurs en hun uitgevers: de 'printing-on-demand'-optie.
Printing-on-demand is een druktechniek die het mogelijk maakt voor een redelijke prijs één of enkele exemplaren van een boek te drukken.
Het Centraal Boekhuis biedt al enkele jaren deze mogelijkheid en meldt op zijn website dat meer dan 260 uitgevers er gebruik van maken en dat inmiddels 15.000 titels via print-on-demand te krijgen zijn.
Vermoedelijk zijn dat vooral titels van zondagsschrijvers die via de daarvoor beschikbare 'eigen beheer'-uitgevers hun werk in druk laten verschijnen.
Van de professionele schrijvers is de backlist meestal een stille dood gestorven. Maarten 't Hart bijvoorbeeld heeft zo'n 75 titels op zijn naam staan, waarvan er nog ca. 20 te krijgen zijn. Van Maarten Biesheuvels 30 boeken is nog slechts één titel te koop. Van Remco Camperts 70 titels nog acht.

Wanneer gaat er bij de literaire uitgevers een lampje branden dat zegt: hé, met print-on-demand hebben we een oplossing voor onze backlist?
Ik zag zelf dat licht een jaar geleden. Een reisboekenwinkel mailde me met de vraag of ik nog exemplaren had van mijn reisboek Retourtje Tropen. Het boek was in 2005 verschenen bij Nijgh & van Ditmar, in enkele jaren als 'slowseller' uitverkocht geraakt en niet herdrukt. Destijds een logisch besluit van uitgever Vic van de Reijt.
Maar toen ik dit verzoek kreeg en zag dat er sinds enige tijd de nieuwe optie van 'print-on-demand' bestond besloot ik er een proef mee te nemen. Het vergde wat digitale behendigheid en de investering van € 12.50 voor een ISBN-nummer. Maar al na een week was de herdruk beschikbaar en - tot in alle eeuwigheid - te bestellen bij alle boekhandels en webwinkels als Bol.com.
De publieksprijs? € 19.50 (254 pag.). Dat is duurder dan de uitgave van Nijgh & Van Ditmar in 2005: € 17.50.
Dat het drukken van één exemplaar verhoudingsgewijs meer kost dan een duizendtal is logisch en dit prijsverschil viel me dan ook nog wel mee. Natuurlijk liep het niet storm bij de heruitgave, er zijn in een jaar enkele tientallen exemplaren besteld.
Maar dat was voor ook mij niet het punt.

Als je lang gewerkt hebt aan een boek, genoten hebt van het schrijven en plezierige reacties hebt gekregen van lezers en recensenten, dan is het moeilijk te verkroppen dat zo'n titel van de ene dag op de andere in het zwarte gat van de vergetelheid verdwijnt. Want zo voelt dat, als het niet meer te koop is.
Ik zie print-on-demand dan ook als DE oplossing voor het in druk houden van oude titels van auteurs. Het kost weinig en levert noch voor de uitgever noch voor de boekhandel enig risico op.
Want het boek wordt alleen gedrukt als het besteld is.

DOEN, heren en dames uitgevers!